شرکت سروش رشد از شرکت های پیشگام در عرصه تغذیه و مدیریت دام و طیور جهت ارتقای دانش مرغداری و استفاده از آخرین نتایج تحقیقاتی کشورهای پیشگام در این صنعت، اقدام به برگزاری همایشی علمی ـ آموزشی جهت معرفی دو محصول «مایکوفیکس پلاس Mycofix Plus» و «بایومین ایمبو Biomin IMBO » ساخت شرکت Biomin اتریش نمود. شرکت سروش رشد به عنوان نماینده انحصاری شرکت Biomin در ایران ، پس از ثبت این دو محصول، جهت جلوگیری از اثرات سوء ناشی از مایکوتوکسین های موجود در دان طیور، بالا بردین کیفیت محصولات خود و حصول عملکرد مطلوب در امر پرورش طیور ، در ترکیب تمامی کنسانتره های تولیدی این شرکت از «Mycofix Plus» و در آخرین تولید خود علاوه بر « Mycofix Plus » از «Biomin IMBO» نیز استفاده می نماید. شرکت سروش رشد برگزار کننده این همایش با همکاری شرکت های ایتوک فردا و Biomin ، با دعوت از جمعی از اساتید، دامداران و مرغداران از سراسر کشور در تاریخ 21 آذر ماه 1386 در هتل المپیک تهران پذیرای این عزیزان بودند.
گزارش همایش
در ابتدا آقای دکتر پزشکیان ریاست محترم هیأت مدیره شرکت سروش رشد در رابطه با اهمیت برگزاری دوره های علمی ـ آموزشی و استفاده از علوم نوین در تغذیه و مدیریت پرورش دام و طیور جهت دستیابی به بهترین ظرفیت ژنتیکی و حصول نتیجه مطلوب در امر پرورش، سخن گفتند.
در بخش اول سخنرانی خانم Ursula Hofstetter از شرکت Biomin مطالب خود را در رابطه با Mycofix Plus ، مایکوتوکسین ها و راه های مقابله با آنها ارائه نمودند. مایکوتوکسین ها مواد شیمیایی سمی هستند که به وسیله گونه های مختلف قارچی و عمدتا گونه های متعلق به آسپرژیلوس، پنسیلیوم و فوزاریم تولید می شوند. این قارچ ها قبل و پس از برداشت محصولات زراعی و یا در مدت ذخیره، بر روی آنها تکثیر یافته و با تولید سم، موجب آلودگی خوراک می شوند. تا کنون بیش از 400 نوع مایکوتوکسین شناخته شده اند که بنا بر گزارش FAO، تقریبا 25 درصد محصولات زراعی را آلوده می کنند، ولی متأسفانه تعداد کمی از آنها به طور کامل مورد بررسی قرار گرفته اند. یافتن راه حل عملی و کاربردی برای پیشگیری از اثرات سوء مایکوتوکسین ها بسیار ضروری است چرا که، حتی وجود مقدار ناچیز مایکوتوکسین در غذای دام و طیور و به ویژه در دام و طیور با تولید بالا سبب بروز مسمومیت ناشی از سموم قارچی در حیوان می شود و بعلاوه مصرف این فرآورده های دامی آلوده عوارض متعددی را در انسان نیز می تواند ایجاد کند. حد و مرزی برای مقدار بی خطر بودن مایکوتوکسین ها نمی توان مشخص کرد. مصرف خوراک آلوده به مایکوتوکسین ها مشکلانی مانند افزایش خطر عفونت ها، تشدید عوارض بیماریها، اختلال در روند درمان بیماری ها، کاهش اثرات واکسن ها، کاهش مصرف خوراک، کاهش راندمان تبدیل غذایی، کاهش وزن گیری، سرکوب ایمنی و کاهش ظرفیت تولید مثل که در نهایت سبب کاهش سود دهی می شود را می تواند ایجاد کنند. از عمده‌ترین گروه مایکوتوکسینها میتوان به زرا لنون ، تریکوتسن(وومی‌توکسین،T-2)، آفلاتوکسین‌ها، اکراتوکسین A، فومونیزین و آلکالوئیدهای ارگوت اشاره نمود.
در حال حاضر مؤثرترین روش برای پیشگیری از مسمومیت ناشی از مایکوتوکسین ها در دام و طیور، افزودن موادی در دان می باشد که بتواند آنها را در دستگاه گوارش خنثی کرده و یا با ایجاد ترکیبات غیر قابل جذب، مانع از جذب آنها در دستگاه گوارش شود.
اگرچه بعضی از روشهای خاص می‌توانند سطح مایکوتوکسین‌های معینی را کاهش دهند ولی هیچ روشی به تنهایی نتوانسته بر علیه طیف وسیعی از مایکوتوکسینها که ممکن است بصورت همزمان در یک محصول وجود داشته باشند مؤثر واقع شود . بعلاوه روشهای سم‌زدایی که تأثیر آنها در آزمون‌های آزمایشگاهی به اثبات رسیده است ، لزوماً در آزمایشهای که بر روی موجود زنده صورت می‌گیرد از نتایج موفقیت‌آمیز برخوردار نمی‌گردند. اثر بخشی روشهای مقابله فیزیکی با مایکوتوکسین ها مانند شستن ، جدا کردن ، پختن ، تابش اشعه ماوراء بنفش و استخراج بوسیله حلالها ، بستگی به غلظت آلودگی و سطح توزیع آنها در غله داشته و از همین رو نتایج بدست آمده عمدتاً غیر قابل اطمینان بوده و با افت کمی محصول همراه است . بعلاوه، بسیاری از این روشهای فیزیکی پرهزینه بوده و می‌توانند باعث کاهش یا تخریب کامل ارزش مواد غذایی موجود در آن شوند . از سوی دیگر روشهای شیمیایی نه تنها نیازمند امکانات واکنشی مناسب هستند بلکه متکی به عملیات اغلب زمان‌بر و پرهزینه دیگری مانند خشک کردن و پاک کردن نیز می‌باشند . همچنین تنها تعداد کمی از مواد شیمیایی با قابلیت سم‌زدایی ، عمل سم‌زدایی را بدون تأثیر منفی بر روی ارزش مواد غذایی به انجام می‌رسانند . در گذشته پاک سازی محصولات آلوده شده بوسیله گاز آمونیاک دارای طرفداران و علاقمندان فراوان بود . هرچند که آزمایشهای ابتدایی از مؤثر و سالم بودن این روش خبر می‌داد ولی بعلت اثرات سمی و خواص سرطان‌زایی محصولات در معرض قرار گرفته ، هرگز بوسیله سازمان FDA آمریکا مورد تأیید قرار نگرفت.
در طی چندین پروژه تحقیقاتی که در آن دانشمندانی از سراسر جهان شرکت داشته اند و بر اساس یک ایده علمی و عملی بسیار منحصر به فرد در حال تکوین به منظور خنثی سازی موفق مایکوتوکسینها موجود در محصولات زراعی نسل چهارم مایکوفیکس پلاس ساخت شرکت Biomin اتریش بر اساس بیش از یک استراتژی برای مقابله با مایکوتوکسینها تولید و معرفی گردید. این استراتژی ها عبارتند از:
– نابودی مایکوتوکسین ها از طریق جذب (Adsorption)
– سم‌زدایی یا از بین بردن خاصیت سمی مایکوتوکسینها (تغییر شکل زیستی یا Biotransformation )
– استفاده از ترکیبات خاص گیاهی و جلبک ها
مکانیسم نابودی مایکوتوکسینها از طریق جذب :
شناخته‌شده‌ترین روش سم‌زدایی مایکوتوکسینها شامل استفاده از ترکیباتی است که با داشتن ظرفیتهای خاصی با مایکوتوکسین ها ترکیب شده و در نتیجه باعث عدم جابجایی آنها در دستگاه گوارش و کاهش فراهمی زیستی (Bioavailability) آنها می‌گردند. در چندین مطالعه علمی مستقل، ترکیبات سدیم کلسیم آلومینوسیلیکات هیدراته بعنوان مؤثرترین نوع از این گروه مواد شناخته شده‌اند . درصورت ترکیب این مواد با غذایی مصرفی ، جذب آفلاتوکسین بطور قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌یابد . ولی اثربخشی این مواد در مقابل سموم زرالنون ، اکراتوکسین A، فومونیزین بسیار کم و محدود بوده و در مقابل سموم تریکوتسن مانند وومی‌توکسین و T-2 بکلی فاقد اثر محافظتی می‌باشند . کارایی سیستم جذب آفلاتوکسین ها عمدتاً بستگی به خواص شیمیایی ماده جاذب بکار رفته دارد. در طول چندین مطالعه علمی گسترده که بوسیله شرکت Biomin به اتفاق دانشگاههای اتریش صورت گرفت، ترکیبات جاذب مؤثر با بیشترین اثربخشی و کارایی مورد کاوش و دقت قرار گرفته و در نهایت ترکیبات معدنی با خواص همکوشی (synergism) معرفی و انتخاب گردیدند . این مواد حداکثر فعالیت خود را مستقل از pH و با دوز 5/0 کیلوگرم در هر تن دان و بدون نیاز به حذف بخشی از مواد غذایی جیره اعمال می نمایند .
تغییر شکل زیستی مایکوتوکسین بوسیله باکتری (Biotransformation) :
در طی فعالیتهای تحقیقاتی در زمینه سم‌زدایی زیستی (بیولوژیک) مایکوتوکسینها که ما بین سالهای 1988 الی 2004 صورت گرفت نشان داده شد که تغییر شکل زیستی یا بیولوژیک میتواند برای سم‌زدایی مایکوتوکسین‌هایی که در مقابل سیستم جذب مقاوم هستند ، مورد استفاده قرار گیرد . از این مکانیسم بنام تجربه آنزیمی نیز یاد شده و بطور موفقیت‌آمیزی از سال 1991 بکار گرفته شده است. در این زمینه تحقیقات مداوم در نهایت منجر به کشف گونه باکتری خاصی گردید که توانایی خنثی‌سازی تمامی تریکوتسن‌ها ، زیرالنون و اکراتوکسین A را دارد . این باکتری غیربیماری‌زایی جنس Eubacterium که در سال 1997 بوسیله تیم تحقیقاتی شرکت Biomin کشف گردید بنامBBSH 797 نامگذاری گردیده است. این باکتری با ایجاد گروهی از آنزیمها، بطور اختصاصی باعث شکاف گروههای اپوکسی 13 و 12 سموم گروه تریکوتسن شده و در نتیجه منجر به خنثی شدن اثرات سمی آنها می‌گردد . قابلیت سم‌زدایی این باکتری در مطالعات آزمایشگاهی و هم در مطالعات بر روی موجود زنده به اثبات رسیده است . در سالهای بعد در طی چندین سال پروژه تحقیقاتی ، مجدداً مخمری بنام mycotoxinovorans Tnichosporom برای خنثی نمودن سموم زرالنون و اکراتوکسین A بوسیله شرکت Biomin کشف و بنام Biomin HTV ثبت گردید . در مطالعاتی که بوسیله این شرکت و دانشگاه اترخت هلند صورت گرفته ، قابلیت ویژه این مخمر برای خنثی نمودن یک ppm سم زرالنون به اثبات رسیده است . در مطالعات تکمیلی دیگر نشان داده شده است که غلظت های بالای 5 ppm اکراتوکسین A نیز در عرض یک ساعت بوسیله این مخمر کاملاً خنثی شده و بی‌اثر می‌گردند . توانایی این مخمر در خنثی نمودن سم بر روی موجود زنده در دانشگاه گودلا مجارستان مورد آزمایش قرار گرفت. در این مطالعه نشان داده شد که مصرف این مخمر در جیره غذایی حیوان باعث کاهش ضریب تبدیل و افزایش وزن‌گیری گردیده و موارد بروز اسهال و تلفات نسبت به گروه کنترل مثبت بسیار کمتر بوده است . در مطالعه دیگری که بوسیله دانشگاه ماریبو اسلوونی انجام گرفت نشان داده شد که با اضافه نمودن این مخمر به جیره جوجه‌های گوشتی میتوان اثرات مضره حاصل از سم اکراتوکسین A را از بین برد. بطوریکه در پایان این مطالعه وزن نهایی گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل به میزان 83 گرم بیشتر گزارش شده است.
استفاده از ترکیبات خاص گیاهی و جلبکی :
امروزه مشخص گردیده است که تعداد متابولیت‌های ناشی از فعالیت قارچ‌ها میتواند به هزاران عدد نیز رسیده و اثرات بیماریزایی آنها بعلت تعدد سموم نیز میتواند بسیار متعدد و متفاوت از یکدیگر باشد. لذا حتی برای مقابله با اثرات سمی بعضی از مایکوتوکسین‌های کم اهمیت‌تر که با اثرات همکوشی (synergism) خود باعث تشدید اثرات مضره سایر مایکوتوکسینها می‌شوند راه‌حلهای مختلفی معرفی شده و از جمله، ترکیبات برگرفته از گیاهان و جلبکها که بطور دقیق و علمی جداسازی شده‌اند و برای کاهش اثرات ناشی از سرکوب سیستم ایمنی، آسیب بافتی و التهاب بکار گرفته شده است. گیاهانی که بدین منظور انتخاب شده‌اند بطور کلی جزو گیاهان محرک سیستم ایمنی بوده و موجبات افزایش ایمنی بدن از طریق به جریان انداختن سلولهای افکتور (effctor sells) را فراهم می‌آورند.
شرکت سروش رشد با درک اهمیت بیماریزایی مایکوتوکسینها و اثرات سوء ناشی از مایکوتوکسیکوز در طیور ، از چند سال قبل اقدام به افزون Mycofix plus در تمام انواع کنسانتره‌های گوشتی نموده است. مرغداران محترمی که از کنسانتره‌های این شرکت در تهیه دان استفاده میکنند علاوه بر اینکه نیازی به تهیه و افزودن هر نوعی ترکیبی که بعنوان خنثی‌کننده مایکوتوکسین نامیده میشود نخواهند داشت، بلکه می‌توانند مطمئن باشند که امکان بروز مسمومیت ناشی از مایکوتوکسین نیز به هیچ وجه در گله‌ها وجود نخواهد داشت. مایکوفیکس پلاس با هیچ نوع دارو یا ترکیبات دان تداخل نداشته و قابل مصرف با انواع داروها می باشد.
محصول دیگری که در این همایش توسط خانم Micheala Mohnl از شرکتBiomin معرفی شد، پروبیوتیک هوشمند، بایومین ایمبو Biomin IMBO است که جهت حفظ جمعیت میکروبی مفید دستگاه گوارش برای افزایش بهره وری مواد مغذی و در نتیجه بهبود ضریب تبدیل و عملکرد، به خوراک دام و طیور اضافه می شود.
در دستگاه گوارش باکتری های مفید برای همزیستی با میزبان بتدریج از بدو تولد تا زمان ایجاد حالت ثبات در فلور، شروع به تکثیر می کنند که می توانند مانع رشد غیر عادی باکتری های با منشاء خارجی شوند. زمانی که یک سویه باکتری توسط میزبان بلعیده می شود، به مقادیر کم یا زیاد در دستگاه گوارش استقرار می یابد و یا اینکه به طور کلی حذف می شود. باکتریهای بومی و غالب دستگاه گوارش، میزبان را در برابر تکثیر باکتری های بیماریزایی محافظت می کنند که در صورت تکثیر و رشد در دستگاه گوارش سم تولید میکنند، در حالیکه برخی از این سویه های مضر و سم زا از این اثر حفاظتی مصون می مانند. اثرات حفاظت کنندگی در پیشگیری از عفونت های روده ای کار آمد هستند ولی شکل و قدرت آن می تواند تحت تأثیر عوامل خارجی تغییر نماید. درمان با آنتی بیو تیک ها میتواند موجب نابودی میکروفلور مفید شده و به اختلالات روده ای شدیدی، اسهال و افزایش خطر سپتی سمی ناشی از رشد بیش از اندازه باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک منجر گردد. عوامل تغذیه ای نیز می تواند موجب، تغییر جمعیت باکتری های بومی و غالب در دستگاه گوارش گردد که به تغییر جیره ، تغذیه با خوراک با کیفیت پایین و بهداشت نامناسب خوراک مربوط می شود. سایر عوامل محیطی مانند استرس، بیماری، واکسیناسیون، کیفیت آب مصرفی، تراکم زیاد پرنده در واحد سطح، حشرات و جوندگان و …. نیز بر جمعیت میکروفلور روده مؤثر است. جمعیت میکروبی مفید دستگاه گوارش با تجزیه سموم تولید شده توسط عوامل بیماریزا، از غشاء روده محافظت کرده و نقش ایمنی را ایفا میکند و با ساخت ویتامین و پروتئین ها برای متابولیسم خود، آنها را در اختیار میزبان نیز قرار می دهد. اگر جمعیت میکروبی مفید در مقابل جمعیت میکروبی بیماریزا ضعیف شود، میکروارگانیزم های مضر شروع به تکثیر کرده و سبب صدمه و تغییر ضخامت دیواره روده باریک می شود که کاهش جذب مواد غذایی را به دنبال دارد. سیستم ایمنی به دلیل فعالیت بیشتر برای ترمیم دیواره روده و مصرف مواد غذایی برای افزایش فعالیت خود، ضعیف می شود. سلولهای روده برای جبران کاهش هضم و جذب (به دلیل کاهش ضخامت دیواره روده)، بیشتر فعالیت می کنند و این تسریع فعالیت سلولی نیاز به انرژی بیشتر دارد. جمعیت میکروبی بیماریزا با جداسازی آمین از پروتئین های موجود در غذا یا پروتئین های با منشاء داخلی منبع مهم تولید آمونیاک در روده بزرگ است. آمونیاک تولید شده در روده بزرگ به آسانی از دیواره روده عبور کرده و به سایر بافت های بدن راه می یابد. وجود مقادیر بالایی از آمونیاک در داخل بدن حیوانات موجب ظهور عوارض سمی می گردد که با آسیب به گلبول های قرمز خون، افزایش حساسیت در برابر عفونت های ویروسی و القای تداخلات عصبی همراه باشد. به علاوه نتایج تحقیقات نشان داده است که آمونیاک می تواند موجب بروز تغییرات سرطانی در بافت های طبیعی بویژه در مخاط روده بزرگ گردد. بر مبنای تحقیق دیگری اسید های صفراوی تجزیه شده توسط باکتری ها در سبب شناسی سرطان روده بزرگ نقش دارد و احتمالاَ اسید های صفراوی ثانویه ( یعنی آنهایی که از متابولیسم باکتریایی ناشی می شوند) می توانند به عنوان ایجاد کنندگان روند تومورزایی در روده بزرگ عمل نمایند. امروزه از افزودنی های غذایی به عنوان یک روش پیشگیری از بیماری و ارتقای سلامتی در صنایع دام و طیور استفاده می شود. این در حالیست که در بسیاری از کشور ها استفاده از آنتی بیوتیک های محرک رشد به علت بروز مقاومت های میکروبی ممنوع گردیده است. به منظور مقابله با مشکلات حاصل از عدم استفاده از آنتی بیوتیک ها و همچنین افزایش بهره وری و کنترل میکروارگانیسم هایی مانند سالمونلا و غیره بر استفاده از پروبیوتیک ها تآکید می گردد. Biomin IMBO ترکیبی منحصر به فرد برای حفظ سلامت دستگاه گوارش، از ویژگی پروبیوتیکی، پربیوتیکی و محرک ایمنی برخوردار است.
ویژگی های انحصاری Biomin IMBO
1.ترکیب پروبیوتیک و پربیوتیک
2.ترکیب دیواره سلولی میکروارگانیزم های مفید و گیاهان محرک سیستم ایمنی (phycophytic)
3.تعداد باکتری تضمین شده(CFU) .
4.مقاوم در مقابل PH اسیدی دستگاه گوارش و مقاوم در برابر صفرا
5.مقاوم در برابر حرارت
پرو بیوتیک: میکروارگانیزم های زنده و اغلب از نوع تولید کننده اسید لاکتیک هستند. افزودن این میکروازگانیزم ها به دان دام با ممانعت از رشد میکروازگانیزم های مضر، سبب ایجاد تعادل میکروبی در روده می شود.
نحوه عمل پروبیوتیک: پروبیوتیک از نوع باکتری Enterococcus facium IMB52 می باشد و باعث ایجاد یک فلور طبیعی پایدار در دستگاه گوارش شده و با رشد سریع و اسیدی کردن محیط مانع رشد میکروارگانیسم های بیماری زا می گردد. از اثرات دیگر این باکتری حذف رقابتی سالمونلا بواسطه اشکال سطوح اتصال می باشد و با رقابت با عوامل بیماریزا در مصرف مواد مغذی باعث جلوگیری از رشد میکروارگانیزم های مضر و حفظ تعادل میکروبی در روده می شود.
مزایای استفاده از پروبیوتیک: پروبیوتیک ها با بهبود تعادل میکروفلور روده و با فراهم آوری آنزیم های لازم برای هضم مواد غذایی باعث افزایش هضم و جذب مواد غذایی شده ، وقوع اسهال را کاهش می دهد. پروبیوتیک ها با ایجاد این تعادل، تلفات و ضررهای ناشی از بیماریهای روده ای را کاهش داده و افزایش رشد میزبان را به دنبال دارد.
پربیوتیک: شامل اینولین (فیبر طبیعی )، فروکتو الیگوساکارید ها و ترکیبات پلی ساکاریدی غیر قابل هضم است که با تحریک انتخابی رشد و فعالیت باکتری های سودمند و تأمین شرایط و مواد مغذی مطلوب آنها باعث بهبود سلامت دستگاه گوارش میزبان می شود.
نحوه عمل پربیوتیک: با تحریک رشد انتخابی باعث افزایش رشد باکتری های Bifidobacteria می گردد. این باکتری های مفید به همراه پروبیوتیک Enterococcus facium باعث پایداری میکروفلور روده شده و به عنوان سدی در مقابل اجرام بیماری زا عمل می نماید. پربیوتیک با تولید اسید استیک و اسید لاکتیک مانع تشکیل کلونی و رشد میکروارگانیزم های بیماریزا می شود و با تولید ویتامین به رشد باکتری های مفید کمک می کند. پربیوتیک نسبت به موادی که توسط میکروارگانیزم های بیماریزا تولید می شود مقاوم بوده و توسط آنها تجزیه نمی شود. اگر چه در اغلب موارد و عموما برای پیشگیری از عفونت های ویروسی، مناسب ترین روش واکسیناسیون می باشد، معهذا وجود عوامل ایجاد کننده تضعیف سیستم ایمنی، می تواند اثر واکسیناسیون را خنثی کند. عواملی مانند پارازیت ها، باکتری ها، ویروس ها، مایکوتوکسین ها، نقص مدیریت و تغذیه باعث تضعیف سیستم ایمنی شده و کاهش عملکرد را به دنبال دارد. واکسیناسیون در واقع روشی برای آماده سازی سیستم ایمنی برای مقابله با برخی بیماری هاست و برای کمک به سیستم ایمنی در مقابله با چالش ها از آنتی بیوتیک و آنتی کوکسیدیال استفاده می شود.
قطعات دیواره های سلولی و ترکیبات فایکوفایتیک موجود در Biomin IMBOموجب افزایش توانایی حیوان در پاسخ ایمنی قوی تر در شرایط مواجهه با بیماری می شود.
قطعات دیواره های سلولی چگونه موادی هستند؟ قسمتی از دیواره سلولی میکروازگانیزم ها هستند و از مناسب ترین و بهترین میکرواگانیزم ها از بین 60 نوعی که مورد آزمایش قرار گرفت انتخاب شده اند و محصولی غیر فعال شده ، غیر بیماری زا و در برابر حرارت مقاوم است. نحوه عمل قطعات دیواره های سلولی: دیواره های سلولی موجود در این محصول باعث تحریک سلول های سیستم ایمنی از جمله ماکروفاژها و لنفوسیت شده و در نتیجه باعث افزایش مقاومت نسبت به عفونت ها می شود.
ترکیبات فایکوفایتیک به چه موادی اطلاق می شود؟ این ترکیبات از جلبک های دریایی استخراج شده و دارای کربو هیدارت هستند. این ماده پودری و نامحلول در آب در برابر pH اسیدی و حرارت مقاوم است. نحوه عمل ترکیبات فایکوفایتیک: کربو هیدرات های موجود در این محصول محرک ایمنی است که منجر به فعالیت ماکروفاژها ولنفوسیت ها می شوند. این ترکیبات به همرا دیواره های سلولی باعث افزایش مقاومت نسبت به عفونت ها می گردند.
نتایج نشان داده که Biomin IMBO نسبت به پروبیوتیک های ساده، فعالیت بیشتری دارد و در طیور باعث بهبود ضریب تبدیل، افزایش شاخص تولید، افزایش وزن و در نتیجه بهبود عملکرد می شود و می توان آنرا به طور مستقیم به دان اضافه کرد. در پایان همایش، سخنرانان به سؤالات علمی مطرح شده در رابطه با محصولات Biomin و نحوه استفاده از آنها پاسخ دادند. شرکت سروش رشد امیدوار است که با برگزاری بیشتر چنین همایش های، رسالت خود را در امر ایجاد رابطه نزدیک با مرغداران و دامداران و ارتقای سطح دانش به روز به روز این عزیزان به انجام رساند.
